ANKARA – Kurban Bayramı öncesi kurbanlık satışının Ankara’daki adreslerinden biri Çankaya’daki Mühye Köyü’nde kurulan pazar yeri. Geçmiş yıllarda sayısı 150’yi bulan çadırların kurulduğu pazar bu yıl hayli sakin.
Nakliye maliyetleri, yem fiyatları ve hayvanların kısma gönderilmesi üzere nedenlerle lakin 50 çadır bulunan satış merkezindeki fiyatlar geçen yılın 2-3 katına çıkmış. Küçükbaş hayvanın 1 yıl içinde bin 500 liradan 4 bin liraya, büyükbaşın ise 20 binden 35-40 bin liraya tırmandığı pazarın nabzını tuttuk. Yem ve mazot başta olmak üzere maliyetlerden sıkıntı yanan besiciler ortasında tartışmalara şahit olduk, “Çıkar telefonunu” kelamlarına karşı verilen “AK Partili üzere konuşma” cevaplarını işittik.
‘NE YAPACAĞIMIZI BİLEMİYORUZ, ÖNÜMÜZÜ GÖREMİYORUZ’
Olumsuz hava şartları nedeniyle kurbanlık satın almak için gelenlerin sayısının az olduğunu söyleyen besiciler çadırlarının uçtuğunu, hayvanların ve kendilerinin kaldıkları çadırların sular altında kaldığını anlattı. Sivas’tan her yıl ortalama 250 küçükbaş hayvan getirirken bu yıl 120 hayvan getirebildiğini söyleyen Bülent Akgöz, “Piyasa bozuk. Önümüzü göremiyoruz. Satarız satamayız diye düşünüyoruz. Malum insanların alım gücü aşikâr, maliyetler yüksek. Ne yapacağımızı bilemiyoruz, önümüzü göremiyoruz” dedi.
Geçen yıl bin 400-bin 500 lira ortasında sattığı küçükbaş hayvanı bu yıl 3 bin 500 liradan satmaya çalıştığını, bu fiyatın 5 bine kadar çıktığını belirten Akgöz, beş günde 3 küçükbaş satışı yapabildiğini söyledi, “Gün başına bir tane satış düşmüyor. Bırakacağız esasen son şeylerini yaşıyoruz. Bunları da satalım da herkes kurtulsun” diye konuştu.
‘DEVLETİMİZ SAĞ OLSUN, EL BİRLİĞİYLE HERKESİ YOK ETTİ’
Yem fiyatlarının geçen yıl 120 lira, bu yıl ise 375 lira olduğunu, bir evvelki yıl hayvanlarını Sivas’tan Ankara’ya 4 bin liraya, bu yıl ise 22 bin liraya getirdiğini anlatan Bülent Akgöz, her yıl Erzincan’dan gelen satıcı arkadaşının bu yıl “Maliyet yüksek gelip ne yapayım” diyerek gelmediğini anlattı. Hayvancılık takviyesini de alamadıklarını anlatan Akgöz, “Gidiyorsun başvuruyorsun, adamın varsa çıkıyor, yoksa çıkmıyor. Hayvancılığa dayanak versinler, mazota ve yem fiyatlarına indirim getirsinler. Hayvancılığa küstük. Birileri hayvancılığı el birliğiyle bitiriyor” tabirlerini kullandı.
‘HERKES DAMIZLIK MALINI İNDİRMİŞ, YANİ BU İŞİ BIRAKIYOR’
Ankara’nın etraf köylerinde hayvan yetiştiriciliği yapan Ahmet de küçükbaş hayvanlarını 3 bin ile 5 bin ortasında sattığını anlattı, “Maliyetler çok yüksek. Şu an yem 400 lira. Ben doğduğumdan beri bu işle ilgileniyorum. Fakat bu türlü giderse herkes bırakmak zorunda kalacak. Baksana pazarın durumuna, herkes damızlık malını indirmiş satıyor” dedi. Bu insanların yem maliyetinden ötürü hayvanlarını elinden çıkarıp bu işi bırakmaya başladığı manasına geliyor.
‘DEVLETE SAHİP ÇIKMALIYIZ’ DİYEN BESİCİ’YE KESİMCİ’DEN CEVAP: GARİBAN NE YAPACAK?
Konya Kulu’dan Ankara’daki hayvan pazarına gelen, 30 yıllık besici Salih Ulu ise “Yeni üç tane siftah ettim. Mal satılır” dedi. Hayvan satın almaya gelenlere, “Biz emekçisiyle, memuruyla, esnafıyla büyük bir sarsıntı geçirdik lakin bu geçecek” dediğini belirten Ulu kelamlarını şöyle sürdürdü: “Biz geçen sene bin beş yüz liraya küçükbaşı satıyorduk. Geçen yıl yem 80 liraydı artık 380 lira. Bugün bizim hayvanı en aşağı 4 bin liraya satmamız lazım. Evvelden güzel para kazanıyorduk kâr marjımız düştü lakin tekrar kazanırız. Vatandaşı, devletimizi düşüneceksin. Baki olan devlettir, hükümetler gelip geçicidir. Burada hükümetleri şunu bunu kötülemeye gerek yok. Biz devlete sahip çıkmalıyız. Başımızdaki bireye de dua etmeliyiz.”
‘ÇIKAR TELEFONUNU’ TARTIŞMASI
Pazarda az sayıda büyükbaş hayvanın satıldığı kısımda Çorum Sungurlu’dan gelen besici Seyfullah pazarın durumunun uygun olmadığını, dört gündür satış yapamadığını anlattı. Besici Seyfullah, “Geçen yıl on beş bine verdiğimiz hayvanlar bu yıl 30 bin lira. Ancak geçen yıl büyütülen hayvan için harcanan maliyet ile bu yıl çok farklı. Bu süreçte dayanak de alamıyoruz. Beşerler ziyan etmese bile ucu ucuna para kazanıyor. On liraya yetiştirdiğini 20 bine satma imkânın yok” dedi.
Sohbete katılan besici Metin ise işlerin yeterli olduğunu söyledi. Seyfullah’ın, “Nasıl uygun ben neden dört gündür satış yapamıyorum” sorusuna Metin, “Yaparsın bekle. Bu farz mı farz. Gelip alıp kesecekler” karşılığı verdi. Ortadan çıkan, “İnsanlarda para yok” kelamları üzerine ikili ortasındaki tansiyon da yükseldi. Besici Metin’in “Nasıl para yok? Ufacık bebelerin cebinde bile 4 bin 5 bin liralık telefonlar var. Sen çıkarsana şu telefonu” kelamları üzerine besici Seyfullah, “Hayda AK Partili üzere konuşma. O denli konuşup, ‘Çıkar telefonu’ diyorsun. Bu olmasa ben hiçbir işimi halledemem natürel herkes telefon alacak” karşılığını verdi.
‘HAYVANIN ALTINA SERDİĞİMİZ SAMANI ALIP YESİN DİYE ÖNÜNE KOYUYORUZ’
İnsanların artan maliyetlerden ötürü hayvancılık yapmak istemediğini söyleyen besici Cem de şunları söyledi:
“Açık söyleyeyim. Geçen yıl ben bütün kalan malı kısma götürdüm. Şu an piyasada yanlışsız düzgün mal yok. Süt de yok. Süte artırım gelmeden yeme beş sefer artırım geliyor. Eee adam nasıl yapacak bu işi? Saman bile aldı başını gitti. Biz evvelce samanı paradan saymazdık, maliyete koymazdık. Para etmezdi. Artık hayvanın altına serdiğimiz samanı alıp, yesin diye önüne koyuyoruz.”